"Terwijl zij door hun stad liepen, langs het Rijksmuseum, over de bruggen met hun bizarre zandstenen en gietijzeren decoraties van zeemonsters, die over de duinden waren gekropen, vertelde Max hoe zijn ouders - door toedoen van de Eerste Wereldoorlog- in Amsterdam terecht waren gekomen..."

Een van de belangrijkste plaatsen -vooral aan het begin van het boek- is Amsterdam. En net als in het boek worden ook in de film veel verschillende sc�nes daar opgenomen.

Locaties uit het boek zijn onder andere: de woningen van Max en Onno (Vossiusstraat en Kerk- straat), Cafe Am�ricain (de vriendschap die zich ontwikkelt), Cafe Keyzer (het caf� waar Onno en Ada elkaar in Max' afwezigheid ontmoeten), het Wilhelmina Gasthuis (de plek waar Quinten ter wereld komt), het Concertgebouw en het Stadhuis (de bruiloft van Onno en Ada).

Veel van de oorspronkelijke lokaties in Amsterdam blijven dezelfde voor de verfilming. Dat is ook eigenlijk logisch, omdat de lokaties in het boek zo nauwkeurig worden beschreven. Uit praktische overwegingen is gekozen om enkele sc�nes buiten Amsterdam te filmen. Zo is bijvoorbeeld het interieur van Max' woning gesitueerd in Haarlem, en worden de sc�nes in het Wilhelmina Gasthuis gefilmd in Heiloo.

Om zo effici�nt mogelijk te werk te gaan worden ook veel sc�nes en andere essenti�le filmische aspecten gecombineerd: om de zich ontwikkelende vriendschap van Max en Onno en de tijdgeest van de rumoerige jaren '60 in beeld te brengen werd een sc�ne bedacht waarin Onno en Max in een rel terechtkomen en samen met tientallen demonstranten door de politie opgejaagd worden. Op deze manier worden verschillende essenti�le zaken uit het boek gecombineerd.



"Sprakeloos keek Max naar het grote, brede kasteel, dat hij stap voor stap naderde. Opzij en aan de achterkant was het omvat door reusachtige boemen; het maakte een verwaarloosde indruk en echt mooi was het ook niet, maar het was onmiskenbaar een kasteel: een bouwwerk dat van een huis verschilde als een adelaar van een kip�"

De romanversie van Kasteel Groot Rechteren is gebaseerd Kasteel 'Groot Hoenlo' in Olst. Mulisch zelf heeft ook in dat kasteel gewoond, en die in periode is de basis gelegd voor het gebruik van Groot Rechteren als het huis van Max, Sophia en Quinten in de roman. Veel van de bewoners van 'Groot Rechteren' zijn ook gebaseerd op personen die daar ook woonden.

De filmversie van 'Groot Rechteren' is echter vanuit praktische en ruimtelijke overwegingen gelocaliseerd in Heino, in kasteel Het Nijenhuis.



"Pas op, riep zij. Dwars op de straat lag een ontwortelde boom die van links ove de weg was gevallen. Hij remde meteen, maar voelde meteen dat de banden het contact met het asfalt verloren"

Ook in de rest van Drente zijn -net als in Amsterdam- enkele belangrijke locaties: Natuurlijk Groot Rechteren (zie boven) en Westerbork (de latere werkplek van
Max), maar ook de Sterrenwacht in Dwingeloo, Hoogeveen (het ziekenhuis waar Ada direct na het ongeluk wordt opgenomen),
en het verpleegtehuis 'Vreugdenhof' in Emmen waar Ada later naartoe wordt vervoerd.

Veel van deze scenes - vooral de interieure- worden gefilmd op andere locaties, op plekken waar de diverse ruimtes goed kunnen worden nagebouwd. De noodlottige scene van Ada's dood is wel op de originele locatie gefilmd, Westerbork, maar bijvoorbeeld het station Wijster, waar Max Onno en Ada van het station haalt, wordt gefilmd in Musselkanaal. Ook het huisje van Tsjallingtsje, aan de rand van Westerbork, de plek waar Max 'de Hemel ontdekt', wordt gefilmd in Veendam. De vrijwel onuitsprekelijke naam 'Tsjallingtsje' word in de film trouwens simpelweg vervangen door 'Ankie'...�


"Zij voelde hoe hij in haar drong - en over zijn schouder zag zij dat een bloedrode, monsterachtige maansikkel was verrezen in haar eerste kwartier lag zijn bijkans achterover op de horizon�"

In het boek vertrekken Max en Onno in het spoor van Ada en Bruno naar Cuba. Ada en Bruno hebben een concert in Havana. Onno en Max belanden echter per abuis op een congres voor marxistische terreurbewegingen, alwaar zij gebombardeerd worden tot 'vertegenwoordigers van de Nederlandse revolutie'. Een dwaas avontuur, waarbij Onno en passant ook nog even afrekent met zijn concurrent, studentenleider Bart Bork. Sleutelsc�ne is de gemeenschap die Ada en Max hebben in de branding van de oceaan tijdens een zwoele zomernacht. Bij terugkeer in Nederland zal blijken dat niets meer hetzelfde is.

Over het filmen op Cuba is er nog niet echt definitieve zekerheid. Enkele weken geleden werd bekend dat de Cubaanse autoriteiten geen toestemming gaven omdat zij het land willen behoeden voor een imago als 'terreurstaat' (zie boven). Echter, tijdens gesprekken met crew-leden op de set werd duidelijk dat de producenten het nog steeds proberen. Cuba is dus nog niet helemaal van de baan, maar voor de zekerheid wordt alvast uitgekeken naar vervangende locaties in Zuid-Spanje.



"Toen vielen zij in elkaars armen en bleven een paar seconden roerloos in omhelzing staan. 'Papa,' snikte Quinten. Zoekend keek Onno om zich heen. 'ik moet even zitten'�"

Als we De Ontdekking van de Hemel moeten geloven, liggen de Stenen Tafelen van Mozes in het Sancta Sanctorum in Rome, en daarom kan een reis naar de Italiaanse hoofdstad ook voor de film- makers niet uitblijven. Nu is filmen in Rome in principe niet echt een heel groot probleem, maar volgens de crewleden is het vooral moeilijk om toestemming te krijgen voor het filmen in oude belangwekkende gebouwen, zoals bij voorbeeld de Sixtijnse Kapel, het Pantheon, de San Pietro in Vincoli (met Michelangelo's Mozes ), en de Triomfboog van Titus.

Onderhandelingen zijn gaande om toestemming te krijgen om in het gebouw van het Sancta Sanctorum te filmen als het publiek weg is, maar daarover is nog geen definitief uitsluitsel gegeven. Desnoods zal het gehele Sancta Sanctorum worden nagebouwd�



"Quinten zuchtte diep. Het stond nu absoluut vast dat hier het Heilige der Heiligen was geweest. Hij was plotseling nog een stap verder gekomen dan het midden van de wereld- hij was zijn droom orbij. Heir in dit midden van het midden had de ark des erbonds gestaan en later hadden de tafelen der Wet op deze rots gelegen..."

De climax van 'De Ontdekking van de Hemel' voert Quinten en Onno naar in het vliegtuig de 'Francis Bacon' naar Jerusalem, de plaats waar de Stenen Tafelen op de berg Sina� door Mozes zijn opgetekend en het Woord van God op aarde is gekomen, en waar nu dus precies het tegenovergestelde moet gaan gebeuren. In Jerusalem krijgen de twee een rondleiding door Ibrahim, eendichter en hun gids. Gedrie�n bezoeken ze de Moskee met de zilveren koepel, Al-Asqa, waar volgens de overlevering het Heilige der Heiligen zou zijn, de Olijfberg, de Gouden Poort, en natuurlijk de mogelijke ontmoeting van Onno met Eva WeiB, 'Chawah Lawan', de moeder van Max. Als climax natuurlijk de Uiteindelijke Opdracht, waarin Quinten wordt opgenomen in zijn SOMNIUM QUINTI, en de circel rond is: de ' opdracht is volbracht, de zaak is rond�'

Waar Jeruzalem in de roman het eindpunt is, de climax, daar hebben de filmmakers ervoor gekozen om de opnames daar te laten beginnen. Die opnames zijn dus al geweest. Het zoeken van de locaties en het omvormen tot een jaren zestig-sfeer, was de moeilijkste opgave. Voor de sc�ne op de Tafelberg in Jeruzalem bouwt de crew een speciaal decor omdat de Israelische autoriteiten filmopnames niet toestaan op deze heilige plek.